Osmanlı Devleti’nin Fransa’da kullandığı ilk temsilcilik binası “The Hotel de Monaco”, günümüzde Polonya’nın Paris Büyükelçiliği olarak hizmet veriyor.
Monako Prensesi Marie-Catherine de Brignol tarafından 1777’de mimar Alexandre Brongniart’a yaptırılan binayı, Osmanlı Devleti’nin daimi elçiliklere geçtiği 18. yüzyıl sonunda, ikamet elçisi ünvanıyla Seyyid Ali Efendi kullandı.
Tarihi binaya ilişkin araştırmaları dolayısıyla TBMM Milli Saraylar rehberi Osman Nihat Bişgin’i The Hotel de Monaco’da ağırlayan Polonya’nın Paris Başkonsolosu Agnieszka Kucinska, AA muhabirine yaptığı açıklamada, binanın geçmişte Osmanlı elçileri tarafından kullanılmasının, kendileri için çok önemli olduğunu dile getirdi.
Türkiye ile Polonya arasındaki ilişkilerin 600’üncü yıldönümünün kutlandığını vurgulayan Kucinska, “Bu bina, Türkiye ve Polonya arasında yüzyıllardır var olan ve halen devam eden dostluğa da işaret ediyor. Öyle ki bu ilişki bugün çok daha kuvvetli” diye konuştu.
Agnieszka Kucinska, binada Osmanlı’dan kalma bir eser bulunmadığını aktararak, şöyle konuştu:
“Maalesef burayı Osmanlı’nın kullandığına dair bugün bir işaret bulunmuyor. Fakat hatırası hala burada yaşıyor. Osmanlı Devleti, bölünme sırasında Polonya’yı ülke olarak tanıyan tek devlet idi ve o sırada burayı elçilik binası olarak kullanıyordu. Bu bizim için gerçekten çok önemli. Burada, Osmanlı’ya ait herhangi bir obje ya da eser olmasa da geçmişte olan ve bugün halen devam eden iyi ilişkilerimizin hatıralarının izleri burada yer alıyor.”
Her yıl Eylül ayında belirlenen bir günde, kültürel miras günleri kapsamında elçilik binasının kapılarının halka açıldığına dikkati çeken Kucinska, geçen yıl gerçekleşen etkinlikte, bir günde 3 bin kişinin ilgisi ile karşılaştıklarını söyledi.
– Chopin, ilk halk konserini burada verdi
Kucinska, Fransa’da 700 bin kadar Polonyalı’nın yaşadığını hatırlatarak, “Bu binada, Polonyalı ünlü yazarların katıldığı konferanslar düzenliyoruz. Ayrıca Polonyalı ünlü moda tasarımcılarının katıldığı moda gösterileri de yine burada gerçekleştiriliyor. Normalde elçiliklerde böyle etkinlikler çok alışılmış değildir” dedi.
Binanın bugüne kadar, Osmanlı’nın yanı sıra İngilizler ve Avustralyalılar tarafından da kullanıldığını kaydeden Başkonsolos, Avustralya elçisinin ikameti döneminde ünlü besteci Frederic Chopin’in ilk halk konserini de yine burada verdiğini dile getirdi.
– Seyyid Ali Efendi, tarihi binada ikamet elçisi olarak görev yaptı
Osman Nihat Bişgin de “The Hotel de Monaco”da, Osmanlı tarafından ilk ikametin, devletin daimi elçiliklere geçtiği dönemde, ikamet elçisi ünvanıyla Seyyid Ali Efendi tarafından, 1797-1802 yılları arasında gerçekleştiğini söyledi.
Seyyid Ali Efendi atandığında öngörülen görev süresinin tahmini 3 yıl olduğunu ifade eden Bişgin, şu bilgileri aktardı:
“Maalesef olaylar Seyyid Ali Efendi’nin umduğu gibi olmadı ve Mısır meselesi patlak verdi. Fransa, Mısır’a çıkarma yaptı ve Mısır seferi gerçekleşti. Bunun üzerine Seyyid Ali Efendi de burada bir siyasi esir gibi kaldı diyebiliriz. Ancak her şeye rağmen elinden konağı alınmadı. Konakta kalmaya devam etti. Daha sonra barış anlaşması imzalandı ve Seyit Ali Efendi pasaportunu talep etti. Son yıllarında akredite bir elçi olmasa da 5 yıl 8 ay bu binada görev yaptı.”
– Seyyid Ali Efendi’nin elçiliği bittikten sonra, bina elinden alınmadı
Bişgin, Seyyid Ali Efendi’nin göreve ilk geldiğinde, müthiş bir ilgi gördüğünü kaydederek, “Herkes gelip, kendisini görmek istiyordu. Burası günümüzde de Ulusal Meclis binasına çok yakın. Dolayısıyla Seyyid Ali Efendi’yi kendilerine yakın tutmak istediler. Geleni, gideni de bu şekilde kontrol altında tutmak istediler. Elçilik görevi bittikten sonra, elçilik binası elinden alınmadı. Bir nevi esirdi ama siyasi bir koz olarak da kullanılabileceği düşünüldüğünden, Fransa nezdinde yetkili bir şahıs olarak kaldı” diye konuştu.
Osman Nihat Bişgin, Monako Prensesi’nin kendi parasıyla inşa ettirdiği binanın, ilk önce İngiliz elçiliğine tahsis edildiğini, 1789 ihtilaliyle Fransız idaresine geçtiğini, daha sonra Seyyid Ali Efendi ve Abdürrahim Muhib Efendi gibi Osmanlı elçilerine ikametgah olduğunu belirtti.
The Hotel de Monaco’nun günümüzde Polonya elçiliğinde bulunmasından dolayı memnuniyetini dile getiren Bişgin, şöyle konuştu:
“Binanın dost ellerde bulunduğunu duyunca çok etkilendim ve mutlu oldum. Polonya’nın İstanbul Başkonsolosu Grzegorz Michalski’ye yazdım. O da Agnieszka Kucinska ile bizim iletişim kurmamızı sağladı. Kucinska bizi kabul etti. Güzel bir görüşme yaparak, fikir alışverişinde bulunduk. Araştırmalarım, Osmanlı-Fransa ilişkileri olduğundan, bu binayı da elçiliğin ilk defa kaldığı ve bizzat hatıralarının bulunduğu bir bina olması nedeniyle görmeyi çok istiyordum. Bu imkanı tanıdıkları için kendilerine teşekkür ediyorum.”
Bişgin’in ziyareti sırasında, basın sorumlusu Piotr Blonski, binanın tarihçesi ile binada bulunan önemli ve tarihi eşyaların özelliklerine ilişkin bilgi verdi.
Kaynak: Memleket
